Te tautoko i to hoa rangatira ki te whāngote ū

Hei āwhina i tō hoa angatira ki te whāngote ū, kei konei ētahi tohutohu mō te whāngote.

Ka tīnī ngā ū ā tō hoa rangatira ki te whakareri mō pēpi

I te wā o te hapū ana (muri mai te whānau mai ō tō pēpi ka tae mai te miraka) ka timata te whakanui o ngā ū me ngā areola (te kiri huri i te māta) ka ahua pōuri te kara, he painga tēnei ki te toro mā pēpi.

Ko te miraka wai ū te ora mō pēpi

Kei roto ngā momo painga hei whakatipu ia pēpi koia ka tipu tere i te ono marama, ko te waimarie ka tāea te pēpi te ngote ake ki tōna e hiahia ana. Kei te tika hoki te mahana mō te hiahia ā pēpi ā, he kore utu hoki. 

Ko te whāngote ū he akonga tēnei mō māmā me te pēpi

Ēhara i te mahinga māmā, tērā ka tae ki te ono wiki ka tau te whāngote ū tika.

Ahakoa te aha, inā kua whāngai pēpi noa atu tō hoa rangatira, kia mōhio mai he rerekē anō te whāngote ū mō ia pepe, he wā ano ka hono a māmā me pēpi, e piritahi rāua kia rāua. 

Titiro ake ‘how to breastfeed’ page mō ētahi tohutohu.

Ēhara te whāngote ū i te mahi tere

Ki ngā māmā hou, ka tau te tekau mēneti ki te houra te roanga o te kai ā pēpi - nuku atu ko te nuinga o ngā pepe hou ka ngote mo 12 nga wā i te ra! He wā roa tēnei mō tō hoa rangatira ki te whāngai i a pēpi.  

He mamae te whāngote ū i te tīmatanga o te ngote

Ki ngā māmā hou, ka matamata katoa ngā mata o ngā ū. Ēhara tēnei i te mahinga hou ēngari me whāngote tonu.

Kāore e roa ka tāea, ka mahū ngā ū. Ka mamae tonu, otirā he kaupapa anō tōnā.

There are lots of breastfeeding issues that can come up – and some can be really painful 

He mamae ngā mata (ka kitea kei te hē te eke atu ō pēpē ki te mata. Nā reira me whakatika. He nui rawa te miraka, kāore te nui o te miraka, kei te ngau a pēpē (aue!), kāore a pēpē i te pīrangi. Kua aukati wāhanga whakatere miraka (ducts). Ka eke te mate aukati e mōhio ana ko te mastitis me ētahi atu. Kia mau tika a pēpē ka kore e rahi te miraka, he rahi rawa te miraka, me whakatika rawa ia pēpē kia mau pai.

Read about common breastfeeding problems and how to deal with them. 

Kei te raru tō hoa rangatira ki te whāngote ū?  He maha ngā āwhina ka tāea. Tautokotia ia ki te kōrero ki tōnā wahine whakawhānau, tākuta, nēhi o Whānau Āwhina me Plunket waea line  (0800 933 922 – he kore utu  24/7 te rauemi āwhina nei.  

Ka tino uaua rawa mō tō hoa rangatira, kei ngā tōhunga hauora e toro atu ki lactation consultant (breastfeeding specialists) – Ka rite i ngā kaimahi kei Whānau Āwhina. 

Ko tēnei mea te mātua, ka mahitahi kōrua, a he kēmu ka whai tahi kōrua i ngā ture. He maha ngā kaupapa mo te pāpā ki te whai wā me tōnā pēpē, ka āwhina anō i tōnā hoa rangatira.

Hei tauira ake:  

• Awhiawhi – ka whakapau he wā koia nei te mahi he awhiawhi i tō pēpē i te wā kāore i te whangai, kāore i te whāngote (hari, pono: kia piri ki a ia, kia tau, kiri kite kiri) 

• Te wā o te kaukau - He wā pai rawa tēnei kia hono koe ki tō pēpē kōrero atu, whakamene atu, he painga anō tēnei mōnā

• Kua tau - He pai ake nāu tēnei hei whakarite, kia kaua ko tō hoa rangatira kei te whāngote,. Na mena he pepe mōkinokino, ka tāea e ia te hongi te miraka o tō hoa rangatira, ka tīmata ia te kimi te ū kāore ia e tau 

• Tokopūaha me ngā hamuti - tōkopuahatia tō pepe me tīnī i tōnā kope kia mutu mai te kai (ana kua rite)

• Whāngai mai te patara: ka tāea e koe te whāngai tō pēpē mai te parata mena kei te kūtete mīraka.

Manakitia i a koe hoki

He pēpē hou kei tō whānau, ka mea ka warewaretia āu kē kaupapa ki muri.  

He mea nui ki te manaaki i tō hauora. Nā, anei ngā whainga, me tika te kai, me aro ki te hākinakina, ka moe ka wātea mai koe. Ka ora mai anō koe hei mātua tuturu.

Pānui ake kei ‘Being a Dad – Looking after yourself’. 

He māmā hou koe, ā, he uaua tēnei wāhanga mōu.

He maha ngā whakaekenga ki te tinana o tō hoa rangatira, me ngā pēhitanga ki tōnā tinana i te wā e hapū ana ia.

Kei te kite atu, kei te hari, kei te koa rawa ia mō te pēpē hou, ēngari kei reira anō te pau o te hau, kopāpā ana me te mamae o tōnā tinana.

Ko te painga he maha āu whainga hei āwhina ia koe. 

• I te wā e whāngote ū ana koe, kaore e roa, ka hia inu, ka tino hia kai koe – tino mate kai. Kia matarā ki te hoatu he inu me he kai hīramoramo i te wā e hia kai ana ia. Ka kaha rawa atu tōnā aroha kia a koe.

• Hei titro ake ka rapu ake ētahi atu āhuatanga hei āwhina i a ia i te wā e whāngote ana ia. He pakeke ētahi o āu nei tamariki ka patapātai rātou i a ia mō ētahi kaupapa, koinā te wā māu hei whai atu wā rātou hiahia. Kawea atu he pera mōna mēna kei te kōpapa tōnā noho.

• Kai i te pō. He painga māu e kawe atu a pēpē ki tō hoa rangatira mō ngā kai o te po, kātahi ka āwhina ki te whakatau ia pēēe ki tōnā ake moenga e waia ana ia. Kāore noa ka mahi koe i tēnei ia te pō, mōna e whangai ana.

• Kia mauri tau. Kaua e noho i te pouri mena kāore tō hoa rangatira e hiahia i te moe tahi ki te ai kia koe. Ēhara i te mea kua iti tōnā aroha. Kei te pau tōnā hau ki te whāngote pēpi ia te wā. Kei te whakaratā i tō pepe e tangi ana me te whakatau mō te rā katoa. He painga tonu ki te kōrero i waenganui ia kōrua mō ēnei kaupapa, me āu nei whakaaro mena kei te māharahara. Kimihia he āwhina, mā kōrua tahi tēnei hei whai atu. Kōrero atu ki tō Takuta hei tīmata ake.

• Whakapai i te whare kia kaua e tatari kia pataitia koe ki te awhina. He āwhina nui tēnei.

Tuku mihi atu ki tō hoa Rangatira. Ka wani ōna mahi! Kōrero atu he mutunga mai ōna whainga hei māmā. Tūmeke!

Ka kore te whāngote ū mōnā, kei te pai tēnā. I taikaha tonu ia ēngari kāore i tāea. He rawe noa ia i tōnā tūmanako, kāore he whakahāwea mōnā. Ko te painga ko tōnā wairua i tau.